Bệnh scurvy là gì?
Scurvy (hay scorbut) là một ăn bệnh gây ra do thiếu vitamin C (axit ascorbic). Bệnh này là mãn tính và được đánh giá là tương đối nghiêm trọng. Hầu như những người biết về căn bệnh này đều cho rằng đây là bệnh của quá khứ, thời mà các thủy thủ phải lênh đênh nhiều tháng trên biển, sống trong tình trạng khan hiếm trái cây và rau quả tươi. Mặc dù bệnh scurvy không phổ biến trong xã hội hiện đại, song nó vẫn tồn tại. Bất cứ ai không nạp đủ vitamin C trong chế độ ăn uống hàng ngày đều có nguy cơ mắc bệnh.
Sự xuất hiện các triệu chứng của bệnh scurvy phụ thuộc vào việc người đó mất bao lâu để sử dụng hết lượng vitamin C trong cơ thể. Vì con người chúng ta không tự tổng hợp được vitamin C nên nếu không bổ sung đủ lượng cần thiết qua đường ăn uống, thì thời gian khởi phát các triệu chứng trung bình là 4 tuần.
Scurvy liên quan đến tình trạng thiếu vitamin C, mà loại vitamin này lại rất cần thiết đối với cơ thể, đặc biệt là trong quá trình trao đổi chất. Một số vai trò tiêu biểu của vitamin C như sau:
- Hình thành collagen: Vai trò chính của collagen là tăng cường da, mạch máu và xương. Collagen cũng đóng vai trò đáng kể trong việc chữa lành vết thương.
- Chức năng chống oxy hóa: Quá trình chuyển hóa oxy trong cơ thể giải phóng các hợp chất phân tử được gọi là các gốc tự do. Các gốc tự do này làm hỏng màng tế bào. Chất chống oxy hóa phá hủy các gốc tự do gây hại nói trên và vitamin C được biết đến như một chất oxy hóa mạnh mẽ.
- Giúp hấp thụ sắt: Quá trình hấp thu sắt được hỗ trợ bởi vitamin C, đặc biệt là sắt không chứa heme (non – heme iron). Đây là dạng sắt có trong thực phẩm thực vật như đậu và đậu lăng.
- Chống nhiễm trùng: Hệ thống miễn dịch, đặc biệt là các tế bào được gọi là tế bào lympho, cần vitamin C để hoạt động hiệu quả.
- Các vai trò khác: Vitamin C được sử dụng để sản xuất các chất quan trọng khác trong cơ thể, chẳng hạn như một số hóa chất trong não (chất dẫn truyền thần kinh)
Những triệu chứng của bệnh scurvy
Triệu chứng ban đầu của bệnh scurvy
Nhiều triệu chứng ban đầu và dấu hiệu của bệnh scurvy thường không rõ rệt. Một người bị scurvy thường không gặp bác sĩ vì chỉ nghĩ rằng bản thân bị cúm hoặc vài bệnh lặt vặt khác.
Một số triệu chứng không đặc hiệu của bệnh scurvy bao gồm:
- Cảm giác mệt mỏi trong người
- Ăn mất ngon
- Buồn nôn
- Bệnh tiêu chảy
- Sốt
- Đau khớp và cơ bắp
- Xuất hiện các nốt ban xuất huyết/đốm xuất huyết xung quanh nang lông nhìn thấy được trên bề mặt da
