2. Thời gian hưởng chế độ khi sảy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý
Lao động nữ trong những trường hợp này được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền (Điều 33). Thời gian nghỉ tối đa là:
- 10 ngày nếu thai dưới 5 tuần tuổi
- 20 ngày nếu thai từ 5 đến dưới 13 tuần tuổi
- 40 ngày nếu thai từ 13 đến dưới 25 tuần tuổi
- 50 ngày nếu thai từ 25 tuần tuổi.
3. Thời gian hưởng chế độ thai sản khi thực hiện các biện pháp tránh thai
Người lao động được nghỉ việc hưởng chế độ khi thực hiện các biện pháp tránh thai (Điều 37). Số ngày nghỉ theo chỉ định của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền và tối đa là:
- 7 ngày với lao động nữ đặt vòng tránh thai
- 15 ngày với người lao động thực hiện biện pháp triệt sản.
4. Thời gian hưởng chế độ thai sản khi sinh con
Đóng bảo hiểm xã hội bao lâu thì được hưởng chế độ thai sản khi sinh con đã được giải đáp ở phần trên. Tuy nhiên, người lao động được tạo điều kiện hợp lý trong một số tình huống, Điều 34 quy định cụ thể về quyền lợi này như sau.
a. Lao động nữ sinh con
Tổng thời gian hưởng chế độ thai sản khi sinh con là 6 tháng, có thể bắt đầu sớm nhất là 2 tháng trước khi sinh. Nếu sinh đôi hoặc hơn, cứ mỗi con người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng.
Nhắc lại rằng để hưởng chế độ này, lao động nữ cần đáp ứng Khoản 2 hoặc 3 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội.
b. Lao động nam có vợ sinh con
Trong 30 ngày đầu sau khi vợ sinh con, lao động nam được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản:
- 5 ngày làm việc nếu vợ sinh 1 con
- 7 ngày làm việc nếu vợ sinh con phải phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi
- 10 ngày làm việc nếu vợ sinh đôi, từ sinh 3 trở lên cứ mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc
- 14 ngày làm việc nếu vợ sinh đôi và phải phẫu thuật.
Như đã nói, chỉ cần đang tham gia bảo hiểm xã hội thì lao động nam sẽ được hưởng chế độ này.
c. Trường hợp con chết
- Nếu con dưới 2 tháng tuổi chết: mẹ được nghỉ việc 4 tháng tính từ ngày sinh con
- Nếu con từ 2 tháng tuổi trở lên chết: Mẹ được nghỉ việc 2 tháng tính từ ngày con chết và không vượt quá thời gian nghỉ chế độ thai sản tại mục a. Thời gian nghỉ không tính vào thời gian nghỉ việc riêng hưởng lương.
d. Trường hợp mẹ chết sau khi sinh con
- Nếu mẹ đang hưởng chế độ thai sản tại mục a, cha/người nuôi dưỡng trực tiếp được nghỉ việc hưởng phần chế độ thai sản còn lại của mẹ. Nếu đang tham gia bảo hiểm xã hội và không nghỉ việc, cha/người nuôi dưỡng được hưởng song song lương và tiền chế độ còn lại của mẹ.
- Nếu mẹ tham gia bảo hiểm xã hội nhưng không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản tại mục a (theo quy định của Khoản 2 hoặc 3 Điều 31), cha/người nuôi dưỡng trực tiếp được nghỉ việc hưởng chế độ cho đến khi con được 6 tháng tuổi.
- Nếu chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội, cha được nghỉ việc hưởng chế độ tới khi con được 6 tháng tuổi nếu mẹ chết hoặc gặp rủi ro sau khi sinh mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con.
5. Chế độ thai sản của lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ
Theo Điều 35, lao động nữ mang thai hộ được hưởng các chế độ thai sản khi mang thai và sinh con như đã nói trên cho đến khi giao đứa trẻ cho người mẹ, và không vượt quá thời gian hưởng chế độ khi sinh con tại phần 4. Nếu giao đứa trẻ mà thời gian hưởng chế độ chưa được 60 ngày thì người mang thai hộ được nghỉ hưởng chế độ cho đủ 60 ngày.
6. Chế độ thai sản đối với người lao động nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi
Người lao động nam hoặc nữ khi nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi và thỏa các điều kiện tại Khoản 2 Điều 31 thì được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đến khi con được 6 tháng tuổi. Nếu cha và mẹ cùng đáp ứng điều kiện này thì chỉ 1 trong 2 người được nghỉ việc hưởng chế độ. (Điều 36)
Đóng bảo hiểm xã hội bao lâu thì được hưởng chế độ thai sản trong trường hợp 5 và 6, như đã nói, được quy định tại Khoản 2 Điều 31.
7. Trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận con nuôi
Lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận con nuôi được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 2 lần tháng lương cơ sở tại tháng sinh/nhận con nuôi.
