Tìm hiểu chung
Cytochrome P450 là gì?
Cytochrome P450 (hay còn gọi tắt là CYP450) là hệ thống gồm 50 loại enzym thuộc nhóm monooxygenase có trong hầu hết các cơ thể sống. Hệ thống enzym mạnh mẽ này đóng vai trò quan trọng đối với sinh lý người. Ở động vật và người, enzym này có ở gan, tim, phổi, thận nhưng tập trung chủ yếu ở gan. Thuốc dùng đường uống sau khi được hấp thụ qua ruột non được chuyển đến gan qua tĩnh mạch cửa. Với CYP450 là nhóm enzym chính tham gia vào chuyển hóa thuốc (ở giai đoạn I), quá trình này cho phép gan có thời gian giải độc các dược chất có hại trước khi chúng được phân phối vào hệ tuần hoàn.
Xét nghiệm cytochrome P450 là gì?
Các xét nghiệm cytochrome P450 giúp xác định cách cơ thể xử lý (chuyển hóa) một loại thuốc. Do các đặc điểm di truyền gây ra biến đổi trong các enzym này, ảnh hưởng của thuốc có thể khác nhau tùy mỗi người.
Các enzym cytochrome P450 bao gồm enzym CYP2D6 giúp xử lý nhiều loại thuốc chống trầm cảm và thuốc chống loạn thần. Bằng cách kiểm tra ADN để biết các biến thể gen nhất định, xét nghiệm cytochrome P450 có thể đưa ra dữ kiện về cách cơ thể bạn phản ứng với một loại thuốc chống trầm cảm cụ thể. Ngoài ra, xét nghiệm CYP450 còn giúp xác định các biến thể của các enzym khác như CYP2C19.
CYP450 và các xét nghiệm di truyền khác (xét nghiệm kiểu gen) đang trở nên phổ biến hơn vì bác sĩ cần tìm hiểu lý do vì sao thuốc chống trầm cảm chỉ có tác dụng với một số người.
Khi nào bạn nên xét nghiệm cytochrome P450?
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Thuốc trị trầm cảm thường được kê đơn dựa trên các triệu chứng và tiền sử bệnh. Đối với một số người, trong lần chọn thuốc đầu tiên đã có thể giảm các triệu chứng trầm cảm, mặc dù có tác dụng phụ (có thể chấp nhận được). Tuy nhiên với nhiều người khác, việc tìm ra một loại thuốc phù hợp cần phải thử qua nhiều lần, có khi lại không chính xác. Việc này sẽ mất vài tháng hoặc thậm chí lâu hơn.
Các xét nghiệm kiểu gen như xét nghiệm cytochrome P450 có thể tăng tốc độ xác định các loại thuốc được cơ thể người bệnh xử lý tốt hơn. Từ đó, tác dụng phụ sẽ ít xảy ra hơn, hiệu quả cũng được cải thiện. Xét nghiệm CYP450 thường chỉ được tiến hành khi các phương pháp điều trị chống trầm cảm ban đầu không thành công.
Điều cần thận trọng
Những điều cần biết trước khi làm xét nghiệm cytochrome P450
Bạn không cần có bất kỳ sự chuẩn bị đặc biệt nào trước khi làm thủ thuật. Tuy nhiên, nên tránh các loại thực phẩm hoặc đồ uống có thể ảnh hưởng đến chất lượng mẫu thử (xem phần tiếp theo).
