Tìm hiểu chung
Viêm da đầu chi – ruột là gì?
Viêm da đầu chi – ruột (Acrodermatitis enteropathica) là một rối loạn chuyển hóa kẽm có thể xảy ra ở dạng bẩm sinh (di truyền) hoặc mắc phải.
Dạng bẩm sinh của viêm da đầu chi – ruột là một rối loạn di truyền hiếm gặp, đặc trưng bởi các bất thường trong đường ruột dẫn đến không thể hấp thu kẽm ở đây. Tình trạng thiếu kẽm gây ra những biểu hiện như viêm da có xuất hiện mụn nhọt (viêm da mủ) xảy ra xung quanh miệng hoặc hậu môn, tiêu chảy và móng tay bất thường (loạn dưỡng móng). Trong giai đoạn cấp tính, các triệu chứng khó chịu, dễ bị kích thích và rối loạn cảm xúc rõ ràng hơn, do teo vỏ não gây ra. Nhận biết sớm để điều trị kịp thời sẽ giúp giảm nhẹ các triệu chứng.
Dạng mắc phải của rối loạn này cũng tạo ra những triệu chứng tương tự. Một hình thức viêm da đầu chi – ruột thoáng qua có thể xảy ra do kẽm không được tiết vào sữa mẹ cho con bú. Dạng mắc phải khác đôi khi liên quan đến phẫu thuật bắc cầu ở đoạn trên của ruột hoặc quá trình truyền dinh dưỡng qua tĩnh mạch mà không có đủ lượng kẽm thích hợp. Bổ sung kẽm thường giúp điều trị các triệu chứng này.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng viêm da đầu chi – ruột
Triệu chứng thường gặp trong rối loạn này là tiêu chảy mạn tính, có thể nhẹ hoặc nặng và có sự hiện diện của chất béo trong phân (phân mỡ).
Ở dạng bẩm sinh, các triệu chứng bắt đầu từ từ, thường xuyên hơn ở thời điểm cai bú sữa mẹ, ảnh hưởng tương tự nhau ở bé trai và bé gái:
- Viêm ở các vùng da quanh các hốc tự nhiên (miệng, mắt, hậu môn) và mở rộng đến vùng da ở khuỷu tay, đầu gối, bàn tay và bàn chân
- Tổn thương trên da thường phồng rộp, có mụn nước và sau khi khô trở nên giống với vảy nến, thường đối xứng hai bên
- Vùng da xung quanh móng cũng có thể bị viêm và móng có hình dạng bất thường do các mô không có đủ chất dinh dưỡng
- Rụng tóc, lông mi, lông mày
- Viêm kết mạc cũng có thể xảy ra
Nồng độ kẽm trong máu ở người bị rối loạn này bẩm sinh thường thấp hơn bình thường. Tuy nhiên, đôi khi nồng độ kẽm trong máu người bệnh vẫn bình thường dù hiếm khi xảy ra.
Một loại thiếu kẽm thoáng qua ở trẻ sơ sinh có thể xuất phát phát từ một bất thường bẩm sinh khác. Tuy nhiên, vấn đề không nằm ở trẻ sơ sinh mà ở người mẹ đang cho con bú. Một số phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ bị thiếu yếu tố liên kết kẽm do tuyến tụy sản xuất ra. Khi đó, trẻ bú sữa này cũng bị giảm nồng độ kẽm trong máu và biểu hiện các triệu chứng của rối loạn này. Nếu thay thế sữa mẹ bằng nguồn sữa khác (chẳng hạn như sữa công thức), tình trạng thiếu kẽm sẽ được khắc phục và trẻ không còn các triệu chứng rối loạn.
Các triệu chứng viêm da đầu chi – ruột do mắc phải có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ đã lớn, thanh thiếu niên và người trưởng thành.
