Tìm hiểu chung
U thần kinh nội tiết là gì?
U thần kinh nội tiết (neuroendocrine tumor) là tình trạng các tế bào ung thư bắt nguồn từ tế bào thần kinh nội tiết. Những tế bào này có đặc tính như tế bào thần kinh khi chúng có thể nhận được tín hiệu từ hệ thần kinh trung ương, đồng thời còn có thể giải phóng các phân tử nhỏ vào hệ tuần hoàn và hoạt động giống như hormone.
U thần kinh nội tiết thường hiếm khi xảy ra và có thể hình thành ở bất cứ nơi nào trong cơ thể. Hầu hết các khối u này xảy ra ở phổi, ruột thừa, ruột non, trực tràng và tuyến tụy.
Có rất nhiều loại u thần kinh nội tiết. Trong đó một số loại phát triển chậm nhưng có vài loại lại phát triển rất nhanh. Một số khối u làm tăng bài tiết hormone (u thần kinh nội tiết chức năng) và ngược lại, có khối u không gây tăng tiết hormone hoặc không giải phóng nhiều đến mức gây ra triệu chứng (u thần kinh nội tiết không phải u chức năng).
Chẩn đoán và điều trị bệnh lý này phụ thuộc vào loại khối u, vị trí của chúng và khả năng tăng bài tiết hormone quá mức, cũng như liệu khối u có tiến triển và lan sang các bộ phận khác hay không.
Có thể phân loại các khối u này thành hai loại chính:
- Các khối u carcinoid: loại này thường xuất hiện trong đường tiêu hóa, phổi, ruột thừa hoặc tuyến ức. Chúng cũng có khi phát triển từ các hạch bạch huyết, não, xương, tuyến sinh dục (buồng trứng hay tinh hoàn) hoặc da.
- U thần kinh nội tiết tuyến tụy (hay còn gọi là u tế bào tiểu đảo tụy): khối u này thường bắt nguồn trong tuyến tụy nhưng cũng có khi hình thành ở bên ngoài tuyến tụy.
U tủy thượng thận (pheochromocytoma) là một loại u nội tiết thần kinh hiếm gặp hơn, thường phát triển trên tuyến thượng thận. Tuy nhiên, chúng cũng có thể xuất hiện ở các hạch giao cảm ngoài tuyến thượng thận gây ra u tế bào cận hạch thần kinh (paraganglioma) hoặc các bộ phận khác ngoài cơ thể. Các trường hợp khối u xuất hiện ở các tuyến nội tiết trong cơ thể được mô tả trong các bệnh lý khác như ung thư tuyến giáp, ung thư tuyến thượng thận, u tuyến yên, u tiết glucagon (glucagonoma)…
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng u thần kinh nội tiết
Các khối u thần kinh nội tiết không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng để nhận biết ở thời gian đầu. Các triệu chứng mà bạn gặp phải còn tùy thuộc vào vị trí của khối u và tình trạng hormone dư thừa quá mức có xảy ra hay không.
Nói chung, các dấu hiệu và triệu chứng bạn có thể có bao gồm:
- Đau do khối u phát triển
- Cảm nhận thấy có khối u xuất hiện ở dưới da
- Có cảm giác mệt mỏi bất thường
- Sụt cân không mong muốn
Các khối u chức năng, tức là khiến cho hormone được sản xuất quá mức, có thể dẫn đến các triệu chứng như sau:
- Đỏ da
- Tiêu chảy
- Đi tiểu thường xuyên
- Cảm thấy khát nước liên tục
- Chóng mặt
- Run rẩy
- Phát ban da
Nếu cảm thấy lo lắng về bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào kéo dài dai dẳng, hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
