Diễn biến của “hội chứng cháy sạch”
Không giống như cảm lạnh hay cảm cúm, các triệu chứng của “burnout” không diễn ra ngay tại cùng một thời điểm. Các nhà tâm lý học Herbert Freudenberger và Gail North đã đưa ra 12 giai đoạn mô tả cho hội chứng này:
1. Đặt ra nhiều tham vọng: Điều này đặc biệt dễ thấy ở những người đang bắt đầu công việc mới. Tuy nhiên, quá nhiều tham vọng đặt ra mà không có một chiến lược cụ thể để hiện thực hóa thì rất nhanh chóng, bạn sẽ bị kiệt sức.
2. Làm việc nhiều hơn: Chính tham vọng thúc đẩy bạn muốn cố gắng không mệt mỏi để làm được nhiều việc hơn. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa rằng bạn sẽ mất nhiều năng lượng hơn.
3. Bỏ qua nhu cầu cá nhân: Bạn bắt đầu bị cuốn vào công việc một cách không thể kiểm soát. Khi đó, bạn coi nhẹ cả những việc chăm sóc bản thân như ngủ nghỉ, tập thể dục, ăn uống…
4. Thấy mâu thuẫn trong công việc: Trong lúc đang cố gắng vượt qua những giới hạn, bạn bắt đầu thấy mâu thuẫn rằng mình đang phải làm quá nhiều nhưng thành quả nhận lại không tương xứng.
5. Bỏ qua thời gian nghỉ ngơi: Những kết nối với bên ngoài từ các buổi tiệc tùng, xem phim hay cà phê thay vì là niềm vui sẽ lại trở thành gánh nặng cho bạn.
6. Tìm cách đổ lỗi: Sự thiếu kiên nhẫn bắt đầu xảy đến khiến bạn thấy khó chịu với mọi thứ xung quanh. Bạn không nhận thấy rằng mình phải tự chịu trách nhiệm cho bản thân mà luôn thấy lỗi ở người khác.
7. Muốn chạy trốn đi: Bạn sẽ chọn giải pháp né tránh khỏi những người xung quanh, thậm chí là cả những người thân yêu nhất như gia đình hay bạn bè.
8. Thay đổi hành vi: Trong lúc trải qua “hội chứng cháy sạch”, đôi lúc bạn sẽ thấy mình trở nên hung hăng và rất dễ nổi cáu với bất kỳ ai mà không rõ lý do.
9. Chỉ muốn ở một mình: Bạn cần một khoảng không gian hay thời gian cho riêng bản thân và không muốn bất kỳ ai can thiệp đến mình.
10. Cảm thấy trống rỗng: Bạn cảm thấy hoang mang tột độ và tự tìm kiếm giải pháp từ những hành vi tiêu cực như lạm dụng thuốc, ăn uống mất kiểm soát…
11. Rơi vào trầm cảm: Bạn không tìm thấy ý nghĩa cuộc sống hay cảm thấy vui vẻ nữa. Trong đầu bạn bắt đầu hình thành những suy nghĩ tiêu cực, thậm chí là có ý nghĩ về cái chết để kết thúc mọi chuyện.
12. Cơ thể suy sụp: Giai đoạn này là bước cuối cùng của “hội chứng cháy sạch” khi bạn thấy cả thể chất và tinh thần của mình đều rã rời.
Giải pháp cho “hội chứng cháy sạch”
Căng thẳng và áp lực trong cuộc sống là điều không thể tránh khỏi nhưng “hội chứng cháy sạch” là điều hoàn toàn có thể phòng tránh.
1. Vận động cơ thể thường xuyên
Thói quen tập luyện thể thao không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn cải thiện sức khỏe tinh thần một cách đáng kể. Nếu không có quá nhiều thời gian thì bạn cũng không cần đầu tư cho những bài tập công phu như khi giảm cân giữ dáng. Mấu chốt vẫn là để cơ thể được vận động nhẹ nhàng nhằm thay đổi môi trường và tâm trạng nên 20 phút đi bộ cũng đã đủ để tạo ra nhiều sự thay đổi.
