Rối loạn ác mộng có liên quan mật thiết đến chứng mất ngủ, thường xảy ra trong giai đoạn giấc ngủ REM. Cho đến nay, nguyên nhân chính xác dẫn đến bệnh lý này vẫn chưa được rõ ràng. Song, các chuyên gia cho rằng những cơn ác mộng có thể được kích hoạt bởi các yếu tố dưới đây:
Căng thẳng và lo lắng kéo dài
Tình trạng stress trong thời gian dài có thể gây ra những giấc mơ đáng sợ. Đó có thể là áp lực từ các vấn đề của cuộc sống, sự thay đổi hoặc trải nghiệm đau buồn. Khả năng chịu đựng chấn thương của mỗi người là không giống nhau. Song, cái chết của người thân thường để lại sự mất mát lớn và gây ra những cơn ác mộng kinh hoàng.
Chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương
Tai nạn, lạm dụng tình dục, tra tấn là những nguyên nhân chính gây ra ác mộng. Nói cách khác, người mắc bệnh rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) cũng đồng thời mơ thấy ác mộng một cách thường xuyên.
Thiếu ngủ, mất ngủ có thể gây rối loạn ác mộng
Những thay đổi trong lịch làm việc của bạn có thể khiến cho thời gian ngủ và thức không ổn định. Điều này cũng sẽ làm gián đoạn và làm giảm số giờ ngủ, tăng nguy cơ gặp ác mộng. Mặt khác, mất ngủ có liên quan đến các vấn đề về thần kinh.
Lạm dụng thuốc
Một số loại thuốc, bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp và thuốc dùng để điều trị bệnh Parkinson có khả năng kéo dài ác mộng nếu sử dụng trong thời gian dài. Ngoài ra, các chất gây nghiện, chất kích thích cũng sẽ khiến bạn chìm vào những cơn ác mộng không hồi kết.
Vấn đề sức khỏe tâm thần khác
Bệnh trầm cảm và một số rối loạn tâm thần được chứng minh là có liên quan đến những cơn ác mộng tái diễn. Bên cạnh đó, ác mộng cũng thường xảy ra song song với một số điều kiện y tế khác như bệnh tim, ung thư. Phần lớn các bệnh làm giảm chất lượng giấc ngủ đều dẫn đến ác mộng.
Ngoài ra, bạn sẽ có nguy cơ mơ thấy ác mộng cao hơn người khác nếu trong gia đình có người bị rối loạn ác mộng, bệnh mộng du.
Chẩn đoán rối loạn ác mộng
Hiện nay, các bác sĩ vẫn chưa có các xét nghiệm quy chuẩn để chẩn đoán chứng rối loạn ác mộng. Quá trình chẩn đoán thường tốn nhiều thời gian. Theo đó, bác sĩ sẽ xem xét hồ sơ bệnh án, các triệu chứng và thực hiện theo các kỹ thuật sau đây:
Kiểm tra thể chất
Người bị nghi ngờ mắc bệnh sẽ được kiểm tra thế chất. Công đoạn này giúp bác sĩ xác định điều kiện có thể góp phần gây ác mộng. Trong trường hợp những cơn ác mộng tái phát cho thấy những lo lắng tiềm ẩn, bác sĩ sẽ giới thiệu bạn đến chuyên gia sức khỏe tâm thần.
Thảo luận về triệu chứng rối loạn ác mộng
Rối loạn ác mộng thường được chẩn đoán dựa trên mô tả của bệnh nhân về các triệu chứng. Trong đó, hành vi trong suốt giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với chẩn đoán. Bác sĩ cũng có thể hỏi người ngủ cùng về các dấu hiệu bất thường của bạn để chẩn đoán chính xác hơn.
Nghiên cứu giấc ngủ về đêm (polysomnography)
Trường hợp giấc ngủ của bạn bị xáo trộn nghiêm trọng, bác sĩ sẽ đề nghị một nghiên cứu giấc ngủ về đêm. Phương pháp này giúp xác định những cơn ác mộng có liên quan đến các chứng rối loạn giấc ngủ khác hay không.
Để tiến hành, các cảm biến được đặt trên cơ thể bạn. Sau đó, cảm biến sẽ ghi lại và theo dõi sóng não, nồng độ oxy trong máu, nhịp tim, nhịp thở cũng như chuyển động của mắt và chân trong khi bạn ngủ. Bạn cũng có thể quay video để ghi lại hành vi của mình trong các giai đoạn của giấc ngủ.
Phương pháp điều trị
Việc điều trị là cần thiết nếu như cơn ác mộng khiến bạn đau khổ và cản trở các hoạt động thường ngày. Theo đó, nguyên nhân gây bệnh giúp xác định các phương pháp điều trị rối loạn ác mộng, bao gồm:
