Giảm tiểu cầu là tình trạng quá trình đông cầm máu không hoạt động như bình thường do số lượng tiểu cầu trong máu không đủ. Tiểu cầu là những mảnh tế bào nhỏ đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu bằng cách tụ tập lại và tạo thành nút kết tập tiểu cầu, giúp tạo nên cục máu đông khi cần thiết.
Nguyên nhân gây giảm tiểu cầu bao gồm tăng phá hủy tiểu cầu (liên quan đến hệ thống miễn dịch) và giảm sản xuất tiểu cầu hay “bẫy” tiểu cầu ở lá lách. Giảm tiểu cầu cũng có khi xảy ra do một tình trạng bệnh hoặc rối loạn nào đó, chẳng hạn như bệnh bạch cầu, ung thư hạch, suy tủy xương (thiếu máu bất sản), nhiễm một số virus hoặc vi khuẩn, yếu tố di truyền, tác dụng phụ của thuốc hoặc do tiếp xúc với hóa chất độc hại.
Ở trẻ em, lý do phổ biến nhất gây giảm tiểu cầu là xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn hay còn gọi là xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch (nói ngắn gọn là xuất huyết giảm tiểu cầu). Lúc này, hệ thống miễn dịch nhận diện, tấn công nhầm vào các tế bào tiểu cầu và phá hủy chúng. Nếu xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em kéo dài hơn 6 tháng thì được xem là xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch mạn tính.
Cách điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây giảm tiểu cầu ở trẻ và trong một số trường hợp, trẻ sẽ không cần phải điều trị. Tình trạng giảm tiểu cầu sẽ được cải thiện khi bác sĩ xác định được nguyên nhân cơ bản. Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng thuốc (như corticosteroid, thuốc ức chế miễn dịch) và truyền máu hay truyền tiểu cầu.
Những dấu hiệu và triệu chứng xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em
Dấu hiệu và triệu chứng xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em sẽ phụ thuộc vào lượng tế bào tiểu cầu đang có trong máu. Khi lượng tiểu cầu hạ thấp, bạn có thể thấy những biểu hiện sau ở trẻ:
- Có các vết bầm tím hoặc các đốm màu đỏ hay tím ở trên da, niêm mạc (ban xuất huyết)
- Chảy máu mũi hoặc chảy máu nướu
- Xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc phân
- Kinh nguyệt nhiều hơn bình thường ở trẻ vị thành niên
- Chảy máu ở đầu, đây là triệu chứng nguy hiểm nhất của xuất huyết giảm tiểu cầu
Bất kỳ chấn thương nào xảy ra, nhất là ở đầu, mà cơ thể không có đủ lượng tiểu cầu để giúp đông máu theo cơ chế tự nhiên đều có khả năng gây đe dọa đến tính mạng.
Các triệu chứng của xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch có thể khá giống với những rối loạn máu hoặc vấn đề y khoa khác. Do đó, bạn cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ sớm để được chẩn đoán chính xác khi thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến chảy máu xảy ra.
