U tuyến thượng thận là bệnh ít gặp và thường lành tính. Tuy nhiên, khi không điều trị và kiểm soát khối u, nó có thể gây tăng huyết áp và nhiều triệu chứng khó chịu khác. Lâu dài hơn, bệnh sẽ gây tổn thương nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.
Tìm hiểu chung
Bệnh u tuyến thượng thận là gì?
U tuyến thượng thận là một khối u hiếm, thường không phải ung thư (u lành tính) phát triển trong tuyến thượng thận. Thông thường, loại khối u này ảnh hưởng đến một trong hai tuyến thượng thận, nhưng bệnh có thể ảnh hưởng đến cả hai tuyến.
Nếu bạn bị u tuyến thượng thận, khối u giải phóng các hormone gây ra huyết áp cao liên tục hoặc nhiều lần. Nếu không được điều trị, bệnh có thể đe dọa tính mạng hoặc dẫn đến tổn thương nghiêm trọng các cơ quan khác, đặc biệt là hệ thống tim mạch.
Hầu hết những người bị u tuyến thượng thận ở độ tuổi từ 20 đến 50, nhưng khối u có thể phát triển ở mọi lứa tuổi. Phẫu thuật để loại bỏ một khối u thường giúp huyết áp trở lại bình thường.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng u tuyến thượng thận là gì?
Các triệu chứng u tuyến thượng thận thường gặp gồm: Huyết áp cao, đổ mồ hôi nhiều, đau đầu, nhịp tim nhanh, run, da mặt xanh xao, khó thở, các triệu chứng kiểu tấn công hoảng sợ.
Ít gặp hơn là: Lo lắng, táo bón, giảm cân.
Những dấu hiệu này có thể không đổi hoặc đôi khi trở nên trầm trọng hơn vì một số yếu tố như:
- Tình trạng cơ thể: gắng sức, lo âu hoặc căng thẳng, thay đổi vị trí cơ thể, phụ nữ chuyển dạ và sinh con, gây mê, phẫu thuật.
- Thực phẩm giàu tyramine (chất ảnh hưởng đến huyết áp) có trong một số loại phô mai, bia, rượu vang, socola, thịt khô hoặc thịt hun khói, thực phẩm lên men (dưa cải chua, cà pháo, thịt chua)… hoặc quá chín.
- Một số loại thuốc: Chất ức chế monoamine oxidase (MAOIs), chất kích thích (amphetamine hoặc cocaine).
Đi khám ngay nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu khó kiểm soát huyết áp cao dù đã uống thuốc và ăn kiêng đầy đủ, gia đình từng có người bị u tuyến thượng thận hay rối loạn di truyền liên quan như đa u tuyến nội tiết loại II, bệnh von Hippel-Lindau, bệnh u cận hạch di truyền hoặc u sợi thần kinh loại 1. Các rối loạn di truyền này làm tăng nguy cơ mắc u tuyến thượng thận.
Nguyên nhân gây u tuyến thượng thận
Nguyên nhân gây u tuyến thượng thận là gì?
Hiện vẫn chưa biết rõ nguyên nhân gây ra bệnh này.
Về cơ chế, khối u phát triển trong các tế bào chuyên biệt được gọi là tế bào sáng chromaffin, nằm ở trung tâm của tuyến thượng thận. Những tế bào này giải phóng các hormone nhất định, chủ yếu là adrenaline (epinephrine) và noradrenaline (norepinephrine), giúp kiểm soát nhiều chức năng của cơ thể, chẳng hạn như nhịp tim, huyết áp và lượng đường trong máu.
Vì vậy mà khi có khối u, việc điều tiết hormone tăng lên khiến cho huyết áp tăng và bệnh nhân gặp rất nhiều triệu chứng bất thường kể trên.
Mặc dù hầu hết các tế bào chromaffin ở trong tuyến thượng thận, nhưng các cụm nhỏ của tế bào này cũng nằm ở tim, đầu, cổ, bàng quang, thành sau của bụng và dọc theo cột sống. Các khối u trong các tế bào chromaffin này, được gọi chung là u cận hạch, có thể gây ra các triệu chứng tương tự nhau dù khởi phát ở vị trí nào trên cơ thể.
Biến chứng
U tuyến thượng thận có nguy hiểm không?
Huyết áp cao có thể làm tổn thương nhiều cơ quan, đặc biệt là các mô của hệ tim mạch, não và thận. Nếu không được điều trị, huyết áp cao kết hợp với u tuyến thượng thận có thể dẫn đến một số tình trạng quan trọng, bao gồm: Bệnh tim, đột quỵ, suy thận, suy hô hấp cấp tính, tổn thương các dây thần kinh mắt.
