Nhân dân thường dùng dược liệu này làm thuốc săn da và cầm máu trong trường hợp tử cung chảy máu, mất máu nhiều khi sinh gây choáng váng, hoa mắt. Ngoài ra, đây cũng là vị thuốc dùng chữa đau bụng do kinh nguyệt bế, sau khi sinh huyết ứ trướng đau, chấn thương, ứ huyết, chữa lỵ ra máu, chảy máu ruột, xích bạch đới.
Nước sắc đặc của tô mộc dùng ngoài da để rửa vết thương.
Trong y học cổ truyền Trung Quốc, vị thuốc này dùng để chữa bế kinh đau bụng (phối hợp với các vị thuốc khác), ứ huyết sau khi sinh, các vết thương chảy máu, dùng làm thuốc giảm đau và chống viêm.
Ở Ấn Độ, tô mộc dùng dưới dạng thuốc sắc để chữa lỵ, tiêu chảy và một số bệnh ngoài da.
Liều dùng của tô mộc
Liều dùng thông thường của tô mộc là bao nhiêu?
Liều dùng trung bình khoảng 6–15g, dạng thuốc sắc hoặc hoàn tán. Có thể dùng riêng biệt hay phối hợp cùng các vị thuốc khác. Đôi khi, mọi người chế thành cao lỏng và làm thuốc bôi ngoài.
Ở một số vùng, nhân dân còn dùng dược liệu này để nấu nước uống hàng ngày.
Một số bài thuốc có tô mộc
Tô mộc được sử dụng trong những bài thuốc dân gian nào?
1. Chữa đau bụng kinh, bế kinh
Tô mộc, rễ bưởi bung, rễ bướm bạc mỗi vị 12g, rễ thiên niên kiện, rễ sim sừng mỗi vị 8g. Tất cả sắc lấy nước uống.
Tô mộc 40g, trạch lan 20g, hương phụ 12g. Đem sắc và chia thành 2 lần uống trong ngày.
Tô mộc, hồng hoa, nghệ vàng, nghệ đen, nhục quế mỗi vị 10g. Sắc lấy nước uống.
Tô mộc 12g, củ gấu, ích mẫu, nghệ xanh mỗi vị 16g, ngưu tất 12g (hay cỏ xước 20g), chỉ xác, lá mần tưới mỗi vị 12g. Sắc uống mỗi ngày một thang (dùng 3–5 thang trong một tháng).
2. Chữa ra máu nhiều sau khi sinh
Tô mộc 12g đem sắc với 200ml nước đến khi còn 100ml, chia làm 2 lần uống trong ngày.
3. Chữa đau bụng từng cơn sau khi sinh
Tô mộc 10g, sơn tra 10g, đương quy (thân) 10g, ngũ linh chi 8g, huyền hổ sách 6g, hồng hoa 3g. Tất cả đem sắc rồi chia thành 3 lần uống trong ngày.
4. Chữa lỵ ra máu
Tô mộc chẻ nhỏ, lá cây phèn đen mỗi vị 20g. Đem sắc uống.
5. Chữa vết thương phần mềm
Tô mộc 20g, sài đất 200g, vòi voi 50g. Tất cả đem sắc với 600ml nước, đun sôi trong 2 giờ còn khoảng 250ml. Lọc bỏ bã rồi bảo quản nước trong chai kín, dùng dần trong vòng 1 tuần. Dung dịch này dùng để rửa vết thương như thuốc sát trùng hay tẩm vào gạc đắp lên vết thương làm săn se niêm mạc.
6. Chữa phong thấp thể nhiệt tý, đau nhức nhiều
