Tên gọi khác: Ráy dại, dã vu, khoai sáp
Tên nước ngoài: Giant taro, giant alocasia, kopeh root…
Tên khoa học: Alocasia macrorrhiza (L.) Schott
Họ: Ráy (Araceae)
Tổng quan về dược liệu ráy
Tìm hiểu chung về cây ráy
Ráy là một cây thảo, cao 0,5–1m, có thể cao đến 2–3m ở chỗ đất ẩm, nhiều mùn. Thân rễ dài và mập, mọc bò ngang, có nhiều đốt ngắn, trên đốt có vảy màu nâu.
Lá to hình tim, mép hơi lượn sóng, cuống lá mập, dài và có bẹ to ôm lấy thân. Hai mặt lá đều nhẵn, mặt trên màu lục sẫm bóng.
Cụm hoa là một bông mo, mọc ở kẽ lá. Quả mọng, hình trứng, màu đỏ.
Loại ráy có nhiều lá quăn dùng tốt hơn.
Mùa hoa quả vào tháng 1–5.
Bộ phận dùng của ráy
Người ta dùng thân rễ cây ráy để làm thuốc, thu hái quanh năm. Sau khi thu về, gọt bỏ vỏ, thái mỏng, ngâm trong nước sạch từ 5–7 ngày, thay nước thường xuyên rồi phơi khô.
Nếu dùng tươi, phải rang với gạo cho đến khi gạo cháy, rồi thêm nước đun sôi đến khi gạo mềm nhừ thì vớt ra. Khi chế biến thường gây ngứa tay nên bạn cần chú ý.
Thành phần hóa học trong cây ráy
Thân rễ ráy có chứa chất alcasin. Theo tài liệu Trung Quốc, ráy còn có trigochin, isotrigochin, ꞵ-glucosidase, campestrol, các vitamin A, D2.
Tài liệu Ấn Độ cho rằng trong ráy có chất gây kích ứng là oxalat calci. Ngoài ra, cây còn chứa 20–40% tinh bột.
Một số nghiên cứu thì phát hiện trong dược liệu này có các enzyme polyphenol oxydase. Các chất cyanid cũng được tìm thấy trong lá và cành.
Nghiên cứu ở Việt Nam về thành phần cây ráy mọc hoang dại ở phía bắc Việt Nam đã phân lập được 2 chất: một chất có cấu trúc stigmasterol-5,22-dien-3-ol và chất kia là acetat thuộc loại sterol.
