Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán phân mỡ?
Sau khi đi đại tiện, nếu bạn thấy phân nổi lên trên mặt nước và xuất hiện váng mỡ, màu nhạt, có mùi hôi bất thường, hãy đến gặp bác sĩ sớm. Điều này đặc biệt đáng quan tâm nếu bạn có các triệu chứng kém hấp thu khác, như sụt cân hay đau bụng do co thắt.
Bên cạnh quan sát các triệu chứng và xem tiền sử bệnh của bạn, bác sĩ thường yêu cầu thực hiện hai thử nghiệm dùng để chẩn đoán phân mỡ, gồm định tính chất béo và định lượng chất béo trong phân.
Thử nghiệm định tính
Thử nghiệm này giúp đo lường lượng giọt chất béo có trong một mẫu phân. Mức độ bình thường là có ít hơn 50 giọt chất béo trung tính và ít hơn 100 giọt axit béo. Tất cả được kỹ thuật viên quan sát và ghi nhận dưới kính hiển vi.
Thử nghiệm định lượng
Đối với thử nghiệm định lượng, bạn cần lấy mẫu phân trong khoảng từ 2–4 ngày. Tất cả các mẫu sẽ được đem đi xác định tổng lượng chất béo có trong phân mỗi ngày.
Kết quả bình thường sẽ cho thấy lượng chất béo có trong phân là 2–7g/ngày ở người trưởng thành, trong đó tỷ lệ chất béo chiếm ít hơn 20% khối lượng mẫu phân rắn.
Đối với trẻ sơ sinh, lượng chất béo có trong phân nên ít hơn 1g/ngày. Đối với trẻ bú bình, lượng chất béo nên chiếm từ 30–50% khối lượng phân. Đối với trẻ bú mẹ, tỷ lệ chất béo trong phân bình thường nằm trong khoảng 10–40%.
Xét nghiệm D-xylose
Một xét nghiệm có thể được thực hiện khi nghi ngờ bạn bị kém hấp thu là kiểm tra sự hấp thu D-xylose (một loại đường). Xét nghiệm này sẽ đo nồng độ của D-xylose có trong máu hoặc nước tiểu.
Các xét nghiệm khác
Bác sĩ đôi khi yêu cầu bạn tiến hành thêm một vài xét nghiệm khác để giúp chẩn đoán chính xác hơn. Ví dụ, khi bạn có một vài triệu chứng sau khi ăn thực phẩm làm từ lúa mì, xét nghiệm để kiểm tra bệnh Celiac sẽ được thực hiện.
Những phương pháp điều trị đại tiện phân mỡ
Để điều trị tình trạng này, các nguyên nhân cơ bản hoặc bệnh lý gây ra triệu chứng phân mỡ phải được giải quyết. Kém hấp thu có thể xảy ra do nhiều lý do nên việc chẩn đoán đúng nguyên nhân đóng vai trò then chốt trong điều trị.
Đối với nguyên nhân liên quan đến chế độ ăn uống, việc điều trị thường là tránh tiêu thụ các thực phẩm gây ra triệu chứng bệnh. Nếu không dung nạp đường sữa, bạn cần tránh ăn hay uống sữa và các sản phẩm từ sữa hoặc tiêu thụ một lượng rất nhỏ (tùy thuộc mức độ nghiêm trọng của tình trạng này). Người bệnh Celiac cần tránh tiêu thụ các sản phẩm từ lúa mì và các thực phẩm chứa gluten.
Với nguyên nhân khác, chẳng hạn như u xơ nang hay viêm tụy mạn tính, điều trị chủ yếu là dùng thuốc và thay đổi lối sống.
