Nhóm I: các thuốc chống lao thiết yếu (thuốc hàng 1)
- Streptomycin (S)
- Rifampicin (R)
- Isoniazid (H)
- Ethambutol (E)
- Pyrazinamide (Z)
- Rifabutin (Rfb)
- Rifapentine (Rpt)
Nhóm II: các thuốc chống lao hàng 2 dùng đường tiêm
- Kanamycin (Km)
- Amikacin (Am)
- Capreomycin (Cm)
Nhóm III: các thuốc chống lao hàng 2 thuộc nhóm fluoroquinolon
- Levofloxacin (Lfx)
- Moxifloxacin (Mfx)
- Gatifloxacin (Gfx)
Nhóm IV: các thuốc chống lao hàng 2 dùng đường uống
- Ethionamide (Eto)
- Prothionamide (Pto)
- Cycloserine (Cs)
- Terizidone (Trd)
- Para-aminosalicylic acid (PAS)
- Para-aminosalicylate sodium (PAS-Na)
Nhóm V: gồm các thuốc chống lao hàng 2 chưa rõ hiệu quả (bao gồm cả thuốc mới)
- Bedaquiline (Bdq)
- Delamanid (Dlm)
- Linezolid (Lzd)
- Clofazimine (Cfz)
- Amoxicilline / Clavulanate (Amx / Clv)
- Meropenem (Mpm)
- Thioacetazone (T)
- Clarithromycin (Clr).
Trong đó, các thuốc chống lao thiết yếu thuộc hàng 1 là lựa chọn được ưu tiên hàng đầu trong việc xây dựng các phác đồ điều trị lao.
Các phác đồ điều trị lao
Dựa vào tiền sử bệnh, tình trạng diễn tiến bệnh cũng như cơ địa của mỗi bệnh nhân mà bác sĩ có thể lựa chọn một trong các phác đồ điều trị bệnh lao phổi phù hợp theo hướng dẫn của Bộ Y tế, các phác đồ bao gồm:
Phác đồ A1: 2RHZE(S)/4RHE
Được chỉ định cho các trường hợp bệnh lao ở người lớn, chưa được điều trị bao giờ hoặc đã từng điều trị nhưng thời gian dưới 1 tháng.
Giai đoạn tấn công: kéo dài 2 tháng, gồm 4 loại thuốc dùng hàng ngày
- Rifampicin (10 mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Isoniazid (5 mg/ kg cân nặng/ ngày, liều tối đa là 300mg/ 24 giờ)
- Pyrazinamide (25 mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Ethambutol (15 mg/ kg cân nặng /ngày)
Giai đoạn duy trì: kéo dài 4 tháng, gồm 3 loại thuốc rifampicin, isoniazid, ethambutol dùng hàng ngày.
Phác đồ điều trị lao A2: 2RHZE/4RH
Dùng cho các trường hợp bệnh lao ở trẻ em, chưa được điều trị bao giờ hoặc đã từng điều trị nhưng thời gian dưới 1 tháng.
Giai đoạn tấn công: kéo dài 2 tháng, gồm 4 loại thuốc dùng hàng ngày
- Rifampicin (15 mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Isoniazid (10mg/ kg cân nặng/ ngày, liều tối đa là 300mg/ 24 giờ)
- Pyrazinamide (35mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Ethambutol (20mg/ kg cân nặng /ngày)
Giai đoạn duy trì: kéo dài 4 tháng, gồm 2 loại thuốc là rifampicin, isoniazid dùng hàng ngày.
Đối với trẻ em từ 25kg trở lên thì sử dụng liều điều trị theo cân nặng của người lớn.
Phác đồ B1: 2RHZE/10RHE
Chỉ định trong lao màng não, lao xương khớp và cũng là phác đồ điều trị lao hạch ở người lớn. Điều trị lao màng não nên sử dụng corticosteroid (dexamethasone hoặc prednisolone) liều 2mg/kg cân nặng và giảm dần trong trong thời gian 6-8 tuần đầu tiên và dùng streptomycin (thay cho ethambutol) trong giai đoạn tấn công.
Giai đoạn tấn công: kéo dài 2 tháng, gồm 4 loại thuốc dùng hàng ngày
- Rifampicin (10 mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Isoniazid (5 mg/ kg cân nặng/ ngày, liều tối đa là 300mg/ 24 giờ)
- Pyrazinamide (25 mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Ethambutol (15 mg/ kg cân nặng /ngày)
Giai đoạn duy trì: kéo dài 10 tháng, gồm 3 loại thuốc là rifampicin, isoniazid, ethambutol sử dụng hàng ngày.
Phác đồ điều trị lao B2: 2RHZE/10RH
Áp dụng trong điều trị lao màng não, lao xương khớp và lao hạch ở trẻ em. Điều trị lao màng não có thể sử dụng corticosteroid (dexamethasone hoặc prednisolone) liều 2mg/kg cân nặng và giảm dần trong trong thời gian 6-8 tuần đầu tiên và dùng streptomycin (thay cho ethambutol) trong giai đoạn tấn công.
Giai đoạn tấn công: kéo dài 2 tháng, gồm 4 loại thuốc dùng hàng ngày.
- Rifampicin (15 mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Isoniazid (10mg/ kg cân nặng/ ngày, liều tối đa là 300mg/ 24 giờ)
- Pyrazinamide (35mg/ kg cân nặng/ ngày)
- Ethambutol (20mg/ kg cân nặng /ngày)
Giai đoạn duy trì kéo dài 10 tháng, gồm 2 loại thuốc là rifampicin, isoniazid dùng hàng ngày.
