Tìm hiểu chung
Nội soi mật tụy ngược dòng là gì?
Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) là 1 kỹ thuật nội soi được sử dụng để chẩn đoán, khảo sát và điều trị các bệnh về túi mật, ống mật, tuyến tụy và gan.
Túi mật là một cơ quan nhỏ, hình quả lê nằm dưới gan ở phần trên bên phải của bụng. Mục đích chính của túi mật là để thu thập mật, một chất tiêu hóa được sản xuất bởi gan. Ống mật là các ống dẫn dịch mật từ gan và túi mật; còn ống tụy dẫn dịch tụy từ tụy. Cả hai ống này đều đổ dịch vào tá tràng, là phần đầu tiên của ruột non.
Khi nào bạn cần thực hiện nội soi mật tụy ngược dòng?
Lý do (hay chỉ định) thường gặp nhất là nhằm phát hiện và lấy sỏi nằm trong ống mật. Các lý do khác có thể bao gồm:
- Tìm nguyên nhân gây đau dai dẳng ở vùng bụng trên bên phải
- Tìm nguyên nhân gây viêm tụy cấp
- Tìm nguyên nhân gây vàng da
- Điều trị tắc nghẽn ống mật do các khối u như ung thư tuyến tụy
Thông thường, trong các trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm bụng hoặc chụp cộng hưởng từ mật tụy (MRCP) để khảo sát sơ bộ nhằm xác định mức độ cần thiết cho nội soi mật tụy ngược dòng ERCP.
Các vấn đề về túi mật thường gây ra bởi sỏi mật – những khối nhỏ hình thành trong túi mật hoặc ống mật. Sỏi mật có thể chặn dòng mật từ túi mật, khiến nó sưng lên. Các triệu chứng người bệnh sỏi mật thường gặp bao gồm đau nhói ở bụng, nôn và khó tiêu. Nếu không được điều trị, các triệu chứng có thể trở nên trầm trọng hơn.
Điều cần thận trọng
Nội soi mật tụy ngược dòng có nguy hiểm không?
Mặc dù kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng thường an toàn và dễ chịu nhưng vẫn có một số nguy cơ có thể xảy ra, chẳng hạn như:
- Xuất huyết, đặc biệt là khi cắt cơ vòng của nhú tá tràng. Tình trạng xuất huyết thường không đáng kể và sẽ tự khỏi. Nếu xảy ra trong khi thực hiện thủ thuật thì bác sĩ có thể xử lý bằng kẹp clip cầm máu, tiêm epinephrine (thuốc co mạch) hoặc sử dụng dao đốt điện…
- Nhiễm trùng ống mật (viêm ống mật), đặc biệt là khi ống mật không được dẫn lưu tốt. Một số người bệnh được chỉ định dùng kháng sinh trong và sau khi thực hiện nội soi mật tụy ngược dòng.
- Viêm tụy xảy ra ở 3-7% số người bệnh có thực hiện nội soi mật tụy ngược dòng. Tình trạng này có thể nhận biết khi cơn đau bụng dữ dội hơn và không thuyên giảm bằng cách ợ hơi hoặc xì hơi. Phần lớn trường hợp viêm tụy sau khi thực hiện ERCP thường nhẹ, hiếm khi trở nên nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng và cần phải nhập viện.
- Gây thủng hoặc rách ở thực quản, dạ dày, ruột non hoặc ống dẫn mật. Mặc dù đây là biến chứng hiếm gặp và có thể tự khỏi nhưng nó có thể trở nên nghiêm trọng và thậm chí cần phẫu thuật để điều trị.
- Bị hít sặc do thức ăn từ dạ dày trào ngược lên cổ họng và bị hít vào đường thở, gây khó thở hoặc viêm phổi. Do đó, người bệnh nên nhịn ăn uống trong vài giờ trước thủ thuật để giảm thiểu nguy cơ này.
- Tác dụng không mong muốn với thuốc gây mê.
- Đau hoặc sưng ở vị trí tiêm thuốc gây mê nhưng thường khỏi trong một vài ngày.
- Một số người bệnh cần phải nhập viện vì biến chứng nhưng rất hiếm.
Bác sĩ sẽ thảo luận với người bệnh về nguy cơ biến chứng có thể xảy ra trước khi thực hiện thủ thuật.
