Cườm nước (thiên đầu thống, glôcôm hoặc glaucoma) là bệnh lý về thần kinh thị giác, làm giảm tế bào hạch, lớp sợi thần kinh, hậu quả là giảm thị lực, thu hẹp thị trường và dẫn tới mù lòa không thể hồi phục. Mục đích điều trị chỉ giúp bảo tồn tế bào hạch, lớp sợi thần kinh và phần thị trường còn lại. Chính vì vậy, cườm nước cần được chẩn đoán xác định sớm, điều trị sớm và theo dõi định kì, giúp ngăn chặn mù lòa cho người bệnh.
Vậy vì sao bị cườm nước? Làm thế nào để phát hiện bệnh ngay từ đầu? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc trên.
Nguyên nhân bị cườm nước ở mắt là gì?
Trong hầu hết trường hợp, dây thần kinh thị giác bị tổn thương do áp lực nội nhãn hay nhãn áp tăng cao. Áp lực tăng cao do lượng thủy dịch tăng. Đến đây, chúng ta cùng tìm hiểu tiếp về thủy dịch và thể mi, nơi mà thủy dịch được tiết ra.
Thể mi là một cấu trúc trong nhãn cầu có chức năng tiết ra thủy dịch, đồng thời có chức năng điều tiết để ta nhìn được cả gần và xa. Thủy dịch giúp trao đổi chất ở mắt, đồng thời nuôi dưỡng giác mạc cùng thủy tinh thể. Lực căng của dịch tạo thành áp lực từ bên trong giữ độ cong giác mạc, giữ cho mắt có hình dạng quả cầu và áp lực mắt ổn định gọi là nhãn áp. Từ thể mi, thủy dịch được tiết vào hậu phòng (phía sau mống mắt) rồi thủy dịch sẽ di chuyển qua bờ đồng tử đến tiền phòng (phía trước mống mắt). Tại đây, 80% lượng dịch sẽ thoát ra ngoài qua lưới bè ở góc tiền phòng, 20% sẽ thoát qua màng bồ đào củng mạc để vào hệ tuần hoàn chung. Như vậy, thủy dịch trong mắt được làm mới liên tục. Nếu con đường thoát lưu này bị tắc nghẽn, thủy dịch được tiết ra sẽ ở lại trong nhãn cầu và làm tăng nhãn áp. Liên quan đến đường thoát của thủy dịch, chúng ta có 2 loại bệnh cườm nước là góc đóng và góc mờ.
Nguyên nhân bị cườm nước (glaucoma) góc mở
Glaucoma góc mở là dạng cườm nước phổ biến nhất, chiếm đến 90% trường hợp. Góc tiền phòng tạo bởi giác mạc và mống mắt, gồm các cấu trúc chính là ống Schlemm nằm bên trong vùng lưới bè. Một phần nguyên nhân tăng nhãn áp đối với bệnh glaucoma góc mở là do:
- Xơ hóa vùng bè: chất ngoại bào trong lớp bè bị xơ hóa sẽ lắng đọng và gây hẹp, dính các khoang bè lại, từ đó cản trở thủy dịch thoát lưu ra ngoài.
- Chênh lệch áp lực tiền phòng – ống Schlemm: có thể khiến ống Schlemm bị xẹp, làm giảm lượng thủy dịch có thể thoát ra ngoài nhãn cầu.
Những vấn đề này thường không hoàn toàn ngăn chặn thủy dịch thoát lưu nên áp lực nội nhãn sẽ không đột ngột tăng lên và âm thầm làm tổn thương thần kinh thị giác. Ngoài ra, còn rất nhiều nguyên nhân chưa được làm rõ và glaucoma góc mở có khi nhãn áp không cao nên dễ bị bỏ sót trong cộng đồng.
