Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn nghĩ bản thân có thể có vấn đề với việc sử dụng thuốc theo toa. Bạn có thể cảm thấy xấu hổ khi nói về nó, nhưng hãy nhớ rằng các chuyên gia y tế được đào tạo để giúp bạn, không phán xét bạn. Nếu được giải quyết sớm, mọi việc sẽ trở nên dễ dàng hơn khi cơn nghiện hình thành và dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng.
Nguyên nhân
Nguyên nhân nào gây ra lạm dụng thuốc theo toa?
Một số nguyên nhân có thể khiến bạn lạm dụng thuốc theo toa như:
- Để có cảm giác thoải mái và hưng phấn
- Để thư giãn hay giảm căng thẳng
- Để giảm sự thèm ăn hoặc tăng sự tỉnh táo
- Để thử nghiệm các chất tạo ra các hiệu ứng tinh thần
- Để duy trì tình trạng nghiện ngập và chống lại sự cai nghiện
- Để được chấp nhận bởi các đồng nghiệp hoặc quan hệ xã hội
- Để cố gắng cải thiện sự tập trung và học tập hay hiệu suất công việc
Nguy cơ mắc phải
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị lạm dụng thuốc theo toa?
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ lạm dụng thuốc theo toa như:
- Đã bị nghiện trong quá khứ hay hiện tại với các chất khác, bao gồm rượu và thuốc lá
- Lịch sử gia đình có các vấn đề lạm dụng thuốc
- Tuổi trẻ, đặc biệt là thanh thiếu niên hoặc độ tuổi 20
- Có một số bệnh tâm thần từ trước
- Chịu áp lực từ bạn bè hoặc sống trong môi trường xã hội có sử dụng ma túy
- Có sẵn các loại thuốc theo toa trong tủ thuốc gia đình
- Thiếu kiến thức về các loại thuốc theo toa và tác hại tiềm ẩn của chúng
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán lạm dụng thuốc theo toa?
Các bác sĩ thường chẩn đoán lạm dụng thuốc theo toa căn cứ trên bệnh sử và các câu trả lời. Trong một số trường hợp, các dấu hiệu và các triệu chứng nhất định cung cấp manh mối cho việc chẩn đoán.
Xét nghiệm máu hoặc nước tiểu có thể phát hiện ra nhiều loại thuốc được sử dụng. Những xét nghiệm này cũng được sử dụng để theo dõi sự tiến bộ của một người trong quá trình điều trị.
Những phương pháp nào dùng để điều trị lạm dụng thuốc theo toa?
Các lựa chọn cho việc điều trị tình trạng lạm dụng thuốc theo toa khác nhau, tùy thuộc vào loại thuốc được sử dụng và các nhu cầu của bạn. Tư vấn hoặc đôi khi liệu pháp tâm lý là một phần quan trọng trong điều trị. Việc điều trị cũng có thể yêu cầu sự cai nghiện (giải độc), thuốc cai nghiện và hỗ trợ phục hồi.
Tư vấn
Cố vấn về rượu và ma túy hoặc các chuyên gia về nghiện có thể cung cấp các buổi tư vấn cá nhân, nhóm hoặc gia đình. Cách này có thể giúp bạn:
- Xác định những yếu tố có thể dẫn đến việc lạm dụng thuốc theo toa, như một vấn đề tiềm ẩn về sức khỏe tâm thần hoặc mối quan hệ
- Tìm hiểu các kỹ năng cần thiết để chống lại cảm giác thèm ăn, tránh lạm dụng thuốc và giúp ngăn ngừa sự tái phát của vấn đề lạm dụng thuốc theo toa
- Tìm hiểu chiến lược phát triển các mối quan hệ tích cực
- Xác định các cách tham gia vào các hoạt động lành mạnh không liên quan đến ma túy
- Tìm hiểu các bước cần thực hiện nếu tái phát xảy ra
Cai nghiện
Cai thuốc có thể nguy hiểm và nên được thực hiện dưới sự quan sát của bác sĩ.
- Cai opioid. Việc ngừng sử dụng opioid bao gồm giảm dần liều thuốc cho đến khi thuốc không còn được sử dụng. Các loại thuốc khác như clonidine (Catapres), một loại thuốc chủ yếu sử dụng cho bệnh cao huyết áp, có thể giúp quản lý các triệu chứng xảy ra trong quá trình cai nghiện opioid. Buprenorphine, buprenorphine với naloxone (Suboxone) hoặc methadone có thể được sử dụng bởi các bác sĩ theo quy định pháp lý cụ thể và giám sát các tình trạng để giảm bớt các triệu chứng xảy ra do cai thuốc giảm đau opioid. Bác sĩ có thể tiêm mỗi tháng một lần Vivitrol, một phiên bản của thuốc naltrexone, để giúp những người mới phục hồi tránh xa opioid.
- Cai các thuốc an thần hoặc các thuốc chống lo âu. Nếu đã sử dụng thuốc an thần theo toa hoặc thuốc chống lo âu trong một thời gian dài, bạn có thể mất vài tuần để giảm thuốc từ từ. Do các triệu chứng từ cai nghiện, cơ thể cần có thời gian để điều chỉnh với liều lượng thấp của thuốc và sau đó quen dần với tình trạng không sử dụng thuốc nữa. Bạn có thể cần các loại thuốc để ổn định tâm trạng, quản lý các giai đoạn cuối giảm dần thuốc hoặc giảm chứng lo âu. Bạn cần làm việc chặt chẽ với bác sĩ.
- Cai các thuốc kích thích. Không có loại thuốc nào được phê duyệt sử dụng để điều trị cai nghiện các loại thuốc kích thích. Điều trị thường tập trung vào việc giảm liều đến dừng hẳn và giảm các triệu chứng do cai nghiện, như các rối loạn giấc ngủ, sự thèm ăn và tâm trạng.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn quản lý lạm dụng thuốc theo toa?
Lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn tránh lạm dụng thuốc theo toa:
