Về giá trị dinh dưỡng, trong củ mài có 63,25% tinh bột, 0,45% chất béo, 6,75% chất đạm. Đây là một nguồn dinh dưỡng cao, đứng sau gạo và ngô.
Theo tài liệu Trung Quốc, hoài sơn có chất bột, chất nhầy (axit phytic), cholin, 16 axit amin, các men oxy hóa, vitamin C.
Ngoài ra, trong củ còn có nhiều loại nguyên tố vi lượng, tùy theo vùng đất trồng.
Tác dụng, công dụng của hoài sơn
Dược liệu hoài sơn có những công dụng gì?
Theo tài liệu nước ngoài, loài hoài sơn (Dioscorea batatas) có tác dụng làm tăng hiệu lực của androgen. Enzyme trong loài này khi ở nhiệt độ thích hợp (45–55ºC) có khả năng thủy phân đường rất lớn.
Nước sắc hoài sơn có thể ức chế co thắt ruột do adrenalin gây nên, hồi phục nhu động đều đặn của ruột (thí nghiệm trên thỏ). Uống nước sắc có tác dụng làm lành bệnh viêm loét miệng ở gia súc.
Trong Đông y, hoài sơn có vị ngọt, tính bình, quy vào các kinh phế, tỳ vị và thận. Dược liệu này có tác dụng bổ tỳ, dưỡng vị, sinh tân, ích phế, bổ thận, chỉ khát.
Trong y học cổ truyền, hoài sơn được coi là một vị thuốc bổ, chữa tỳ vị hư nhược, ăn uống kém tiêu, viêm ruột kinh niên, tiêu chảy lâu ngày, phế hư gây ho hen, bệnh đái tháo đường, di tinh, di niệu, bạch đới.
Liều dùng của hoài sơn
Liều dùng thông thường của hoài sơn là bao nhiêu?
Mỗi ngày thường uống 10–20g, dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột.
Vị thuốc này hay được dùng phối hợp với các vị thuốc khác. Hoài sơn với quả giun, hạt keo, ý dĩ có tác dụng chữa cam sài, gầy yếu, bụng ỏng đít beo (bụng có giun), kém ăn nôn trớ ở trẻ em.
Một số bài thuốc có hoài sơn
Hoài sơn được sử dụng trong những bài thuốc dân gian nào?
1. Chữa tỳ vị hư nhược, ăn ít, tiểu nhiều, tiêu chảy lâu ngày không khỏi
Hoài sơn, đảng sâm, bạch truật (sao) mỗi vị 10g. Tất cả đem sắc nước uống.
Bạn cũng có thể dùng hoài sơn nấu cháo với gạo ăn vào mỗi buổi sáng.
2. Chữa đau đầu, chóng mặt, chân tay lạnh, đau mình mẩy, ăn uống kém
Hoài sơn 60g, ngũ vị tử 180g, nhục thung dung 12g, đỗ trọng (sao) 90g, thỏ ty tử 90g, thần phục 30g, ba kích, thục địa, ngưu tất, trạch tả, xích thạch chỉ mỗi vị 30g. Tất cả đem nghiền thành bột, trộn với hồ làm thành viên bằng hạt đậu đen. Mỗi lần uống 20–30 viên.
3. Thuốc kiện tỳ tiêu thực, dùng cho trẻ em gầy yếu
Hoài sơn (sao) 60g, phục linh 45g, bạch biển đậu (sao) 45g, sơn tra 45g, mạch nha 45g, thần khúc 45g, đương quy 45g, bạch truật (sao) 30g, trần bì 30g, sử quân tử 30g, hoàng liên 20g, cam thảo 20g. Tất cả tán bột, rây mịn, trộn với mật làm thành viên bằng hạt đậu xanh. Mỗi lần uống khoảng 3g, ngày uống 2–3 lần.
