Ái kỷ ác tính được công nhận trong “Cẩm nang Chẩn đoán và thống kê rối loạn thần kinh” phiên bản thứ 5 (DSM-5). Từ đó, nhiều nhà tâm lý học và chuyên gia sức khỏe tâm thần đã sử dụng thuật ngữ này trong việc mô tả một tập hợp các đặc điểm tính cách cụ thể.
Nhận diện bệnh ái kỷ ác tính
Theo “Từ điển tâm thần” của Campbell, ái kỷ ác tính là một sự kết hợp các đặc điểm của chứng rối loạn nhân cách ái kỷ (NPD), rối loạn nhân cách chống đối xã hội (APD), xu hướng hung hăng, tàn bạo và lạm dụng.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này có những biểu hiện phức tạp khác. Vì vậy, các chuyên gia cũng cần khá nhiều thời gian để xác định ai đó có mắc bệnh ái kỷ ác tính hay không.
Nếu bạn hoặc những người xung quanh có các biểu hiện sau đây kéo dài, hãy trao đổi với bác sĩ tâm thần càng sớm càng tốt.
Có các dấu hiệu của rối loạn nhân cách ái kỷ
Rối loạn nhân cách ái kỷ sẽ được xác định nếu ai đó có trên 5 biểu hiện dưới đây:
– Luôn phóng đại thành công, sức mạnh, sức hấp dẫn của bản thân.
– Ít hoặc không có sự đồng cảm với người khác.
– Có nhu cầu được chú ý, ngưỡng mộ và công nhận rất cao.
– Có niềm tin đặc biệt vững chắc về sự vượt trội của bản thân.
– Luôn đòi hỏi quyền lợi từ các mối quan hệ.
– Kiêu ngạo, tự phụ.
– Có xu hướng lợi dụng người khác để trục lợi cá nhân.
– Luôn ghen tị với người khác và tin rằng người khác cũng ghen tị với họ.
Theo đó, người bị rối loạn nhân cách ái kỷ thường gặp nhiều khó khăn trong các mối quan hệ xã hội. Họ dễ cảm thấy chán nản hoặc bị sỉ nhục. Mặt khác, họ cũng dễ tổn thương và thường xuyên có cảm giác bất an.
Người bị bệnh ái kỷ ác tính cũng có các dấu hiệu của chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội
Để chẩn đoán bệnh rối loạn nhân cách chống xã hội, bệnh nhân (trên 18 tuổi) cần có ít nhất 3 trong số các triệu chứng dưới đây.
– Xem thường thẩm quyền và các chuẩn mực xã hội, thể hiện bằng các hành vi vi phạm pháp luật lặp lại nhiều lần.
– Có sở thích lừa dối và thao túng tâm lý người khác (tương tự như gaslighting).
– Liều lĩnh, bốc đồng, mạo hiểm để thể hiện sự xem thường an toàn của bản thân và người khác.
– Không hối hận về các hành vi sai trái của bản thân.
– Thường có tâm trạng cáu kỉnh, bồn chồn, thậm chí là kích động, thù địch.
– Vô trách nhiệm, thiếu lòng tự trọng, kiêu ngạo.
– Gặp khó khăn trong việc lên kế hoạch.
Bệnh nhân rối loạn nhân cách chống xã hội cũng có thể biểu hiện các hành vi rối loạn ở thời thơ ấu. Họ thích bạo lực, phá hoại tài sản, trộm cắp, hành hạ động vật…Tuy nhiên, bệnh chỉ được chẩn đoán ở tuổi trưởng thành.
