Tìm hiểu chung
Ngộ độc cyanide là gì?
Cyanide (xyanua) là một trong những chất độc nổi tiếng, xuất hiện trong các tiểu thuyết trinh thám với tác dụng gây chết người gần như ngay lập tức. Một số mô tả còn cho biết chất độc này có mùi hạnh nhân đặc trưng.
Tuy nhiên, trong thực tế thì chất độc cyanide không đơn giản chỉ là một chất nhất định. Cyanide có thể là bất kỳ hóa chất nào có chứa liên kết carbon–nitrogen (C–N) và có thể được tìm thấy ở nhiều nơi khác nhau.
Ví dụ, các hợp chất cyanide có thể được tìm thấy trong nhiều thực phẩm trong đời sống như hạnh nhân, đậu ngự (lima), đậu nành và rau chân vịt.
Cyanide còn được tìm thấy trong một số hợp chất nitrile được sử dụng trong các dược phẩm như citalopram và cimetidine. Đương nhiên, nitrile không gây độc vì chúng không dễ dàng giải phóng ra ion carbon-nitrogen (hoạt động như một chất độc trong cơ thể).
Thậm chí, cyanide còn là sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất trong cơ thể người. Một lượng ít hợp chất này được thải qua ra ngoài thông qua hơi thở.
Các dạng cyanide gây độc bao gồm:
- Natri cyanide (NaCN)
- Kali cyanide (KCN)
- Hydro cyanide (HCN)
- Cyanogen clorid (CNCl)
Chúng có thể ở thể rắn, lỏng hay khí. Bạn có khả năng tiếp xúc với các dạng cyanide này trong một đám cháy.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng ngộ độc cyanide
Triệu chứng ngộ độc cyanide có thể xuất hiện trong vòng vài giây đến vài phút sau khi tiếp xúc với chất độc.
Bạn có thể trải qua các triệu chứng sau:
- Yếu toàn thân
- Buồn nôn
- Cảm thấy mơ hồ, nhầm lẫn
- Đau đầu
- Khó thở
- Co giật
- Mất ý thức
- Ngừng tim
Mức độ ngộ độc còn phụ thuộc vào:
- Liều lượng cyanide tiếp xúc
- Loại cyanide
- Thời gian phơi nhiễm với chất độc
Tình trạng ngộ độc cyanide có thể là cấp tính hoặc mạn tính. Trường hợp ngộ độc cấp tính, chất độc phát tác nhanh, mạnh và thường đe dọa đến tính mạng. Đối với trường hợp tiếp xúc với lượng nhỏ cyanide theo thời gian sẽ gây nên ngộ độc mạn tính.
Ngộ độc cyanide cấp tính
Ngộ độc cyanide cấp tính thường hiếm gặp, phần lớn trường hợp là do tiếp xúc với chất độc ngoài ý muốn.
Các triệu chứng xuất hiện đột ngột và rất nghiêm trọng, bao gồm:
- Khó thở
- Co giật
- Mất ý thức
- Ngừng tim
Nếu bạn nghi ngờ bản thân hay người thân đang bị ngộ độc cyanide cấp tính, hãy tìm kiếm trợ giúp y tế khẩn cấp ngay lập tức. Tình trạng này thường đe dọa đến tính mạng.
Ngộ độc cyanide mạn tính
Ngộ độc cyanide mạn tính có thể xảy ra nếu bạn tiếp xúc với khoảng 20–40 ppm khí hydrogen cyanide (HCN) trong một khoảng thời gian dài.
