Thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs) là nhóm thuốc phổ biến được dùng để giảm bớt các cơn đau thụ thể từ nhẹ đến vừa. Ngoài ra, chúng còn có đặc tính kháng viêm nên được chỉ định trong nhiều bệnh lý liên quan đến viêm như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, chấn thương phần mềm… (1)
Tuy nhiên, bên cạnh tác dụng có lợi thì nhóm thuốc này cũng gây ra nhiều biến cố không mong muốn cho người dùng, như gây ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, tim mạch, độc trên gan, thận. (2) Ngoài ra, một số đối tượng dễ gặp phải những biến cố không mong muốn khi dùng thuốc NSAID so với những người khác. (3) Hãy cùng tìm hiểu 9 trường hợp cần lưu ý khi dùng nhóm thuốc này qua bài viết sau đây nhé!
1. Người cao tuổi nên dùng thuốc giảm đau kháng viêm như thế nào?
Các biến cố trên đường tiêu hóa do NSAIDs gây ra như loét, chảy máu là những vấn đề nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng, Đặc biệt ở người cao tuổi (trên 65 tuổi), việc sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm NSAIDs trở thành nguyên nhân dẫn đến nhập viện và tăng nguy cơ tử vong do loét đường tiêu hóa hơn gấp 4 lần. (4)
Hơn nữa, người cao tuổi thường cần sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau, nhất là khi mắc phải nhiều bệnh lý nền. Khi dùng NSAIDs chung với các thuốc đặc trị khác có thể gây ra tương tác làm ảnh hưởng đến khả năng gặp phải tác dụng không mong muốn. Ví dụ, dùng đồng thời NSAIDs với thuốc chống kết tập tiểu cầu, corticosteroid sẽ làm tăng nguy cơ chảy máu đường tiêu hóa hay dùng chung với thuốc điều trị huyết áp sẽ gây tăng huyết áp do làm giảm tác dụng hạ huyết áp. (5) Do vậy, đối với người cao tuổi cần được bác sĩ lựa chọn những loại thuốc ít ảnh hưởng trên đường tiêu hóa, trên tim mạch cũng như ít tương tác với các thuốc khác.
2. Đối với người có tiền sử bệnh đường tiêu hóa
Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm NSAIDs có thể gây ra những vấn đề ở đường tiêu hóa. Nếu dùng trong thời gian ngắn, người bệnh có thể bị khó tiêu, đau bụng. Nếu dùng lâu dài, nhất là với liều cao, thuốc NSAIDs có khả năng gây loét đường tiêu hóa và chảy máu dạ dày. (2)
Các biến cố như khó tiêu và khó chịu ở đường tiêu hóa xảy ra ở ít nhất 10–20% người dùng NSAIDs. Đối với những người có tiền sử bị loét, nguy cơ bị chảy máu tái phát lên đến 5% trong vòng 6 tháng dùng thuốc, ngay cả khi sử dụng NSAIDs không chọn lọc kèm với thuốc bảo vệ dạ dày như PPI (thuốc ức chế bơm proton). (3)
Một số loại thuốc NSAID thế hệ mới nhờ tác dụng ức chế chọn lọc nên ít ảnh hưởng đến đường tiêu hóa hơn so với các NSAID thế hệ cũ (19). Nếu bạn có vấn đề tiêu hóa, cần nói rõ với bác sĩ để được lựa chọn loại thuốc NSAID phù hợp.
3. Lưu ý khi dùng thuốc giảm đau kháng viêm khi có bệnh lý tim mạch
Các NSAIDs ngoại trừ aspirin có liên quan đến nhiều rủi ro đối với bệnh tim mạch, bao gồm khiến suy tim sung huyết nặng hơn, tăng huyết áp, tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim hay thiếu máu cơ tim cục bộ. Ước tính, huyết áp trung bình của người bệnh tăng trung bình 5mmHg khi dùng thuốc NSAIDs cổ điển. Một số NSAIDs ức chế chọn lọc COX-2 cũng được chứng minh gây tăng huyết áp khi sử dụng. (3)
Nguy cơ bị tăng huyết áp khi dùng các loại thuốc NSAIDs khác nhau cũng rất khác biệt, do vậy bạn cần trao đổi kĩ với bác sĩ để được lựa chọn loại thuốc phù hợp. Nguy cơ gặp biến cố tim mạch cao nhất ở những bệnh nhân đang dùng thuốc lợi tiểu, đặc biệt ở trong vài tuần đầu điều trị bằng NSAIDs. (6) Nhìn chung, những người đã mắc hoặc có nguy cơ mắc bệnh mạch vành thường không nên dùng thuốc giảm đau, kháng viêm NSAIDs hoặc nếu cần thiết, chỉ dùng thuốc ở liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất. (2)
4. Đối với người dễ bị chảy máu (xuất huyết)
Những người từng bị chảy máu dạ dày, ruột non hay thực quản đều có nguy cơ tái phát khi dùng thuốc NSAIDs. Bên cạnh đó, nếu bạn có rối loạn trong quá trình đông cầm máu như mắc bệnh von Willebrand, urê huyết hay giảm tiểu cầu cũng được khuyến cáo là không nên dùng thuốc giảm đau, kháng viêm này. (2)
